Toespraak nieuwjaarsreceptie

Toespraak Dick Benschop, President & CEO Royal Schiphol Group, Nieuwjaarsreceptie, Schiphol, 7 januari 2019

Beste mensen, Ladies and Gentlemen - Great Health and a Happy New Year to you and to us all. On behalf of Birgit, Jabine, André, the whole Schiphol team and myself, I wish you all the best for 2019.

It will be a very important year for us all and some big decisions will need to be made. Decisions that will define the future of Schiphol and of the Dutch aviation sector.

Speaking of Dutch Aviation: 100 years ago, KLM Royal Dutch Airlines was founded, as well as the NLR – the Netherlands Aerospace Center. Congratulations to you both. And welcome to the ‘100 years’ club.

I will continue my speech in Dutch now. For all our non-Dutch-speaking guests: an English version of this speech is available.

2. Terugblik 2018

Er is keihard gewerkt in 2018 door u allen – door iedereen die elke dag de Schiphol-operatie en de Schiphol-beleving mogelijk maakt. Door de mensen in de projecten die het Schiphol van morgen aan vormgeven zijn. Overall was 2018 een solide jaar, ook al moesten velen van ons aan de bak met een aantal stroom- en datastoringen.

We hebben belangrijke stappen gezet op het gebied van veiligheid. Het Intergral Safety Management System (ISMS) met de sectorpartijen is echt van start. Via de online Roadmap veiligheidsverbetering Schiphol kan iedereen zien welke maatregelen we nemen om risico’sverder te verminderen. Het is goed om te zien dat het aantal runway incursions met een derde is afgenomen - van 46 in 2017 naar vooralsnog 30 in 2018. Maar er is wel een serieus voorval voorgevallen. Blijven leren dus en geen enkele vorm van zelfgenoegzaamheid toelaten.

Dat is nodig, want er reisden in 2018 71 miljoen mensen via Schiphol – een groei van 3,7 %. En dit jaar verwachten we weer meer reizigers te verwelkomen.De overall Net Promotor Score van onze reizigers voor 2018 is 32, in 2017 was deze 34.

We kwamen uit op 499.500 vliegbewegingen, nagenoeg gelijk aan vorig jaar. En dit is ook de verwachting voor 2019.Punctualiteit Inbound is met 3 % verbeterd, van 79 % naar 82 % in 2018.Punctualiteit Outbound is met 2 % verbeterd, van 69 % naar 71 % in 2018.

De vrachtvolumes daalden met circa 3,0 % naar 1,7 miljoen ton. Er is een duidelijke daling in het aantal bewegingen van full freighters, samen met een groei van de vracht in de belly. De positie van de luchtvracht heeft aandacht nodig. In een situatie van schaarste aan slots zie je dat full freighters het moeilijk hebben.

Het totaalaantal directe bestemmingen vanaf Schiphol gelijk is gebleven, namelijk 326. Ja, er werden een aantal nieuwe bestemmingen toegevoegd zoals Orlando International, Alghero, Beiroet, Eilat, Fortaleza, Mombassa en Växjö. Tegelijkertijd hebben we ook afscheid genomen van een aantal bestemmingen.

3. Recordjaar (BAS)

We hebben dus een absoluut recordjaar achter de rug... ook qua klachten! Maarliefst 11.500 mensen hebben bij het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS) aangegeven overlast te ervaren van het vliegverkeer.BAS kreeg dit jaar drie keer zoveel klachten, meldingen en vragen binnen ten opzichte van vorig jaar.

Op zondag 15 juli afgelopen jaar hebben 1.000 omwonenden een klacht ingediend. Dat kwam doordat de Polderbaan niet beschikbaar was vanwege een verzakking in het wegdek van rijbaan Victor. Het vorige dagrecord stond op 636 klachten en was gevestigd in 2014. Ook toen was de Polderbaan de oorzaak, maar dat was vanwege de Nuclear Security Summit.

Ik noem cijfers, maar ik besef me heel goed dat het hier om mensen gaat die ons iets vertellen. Ik heb zelf met Hans Alders, Michiel van Dorst en Rene de Groot een aantal huiskamergesprekken gevoerd. De onvrede over snelle groei en overlast is niet mis. Toch ervaar ik ook bereidheid tot gesprek – over de balans. Heel vaak eindigde zo’n bijeenkomstmet een bemoedigende klap op mijn schouders en werd ik sterkte toegewenst.

Wij gaan onze toekomst uitdrukken in termen van kwaliteit en niet van kwantiteit. Schiphol en het Schiphol-systeem vervullen een publieke opdracht ten dienste van de Nederlandse samenleving. Wij willen de beste hub-airport van Europa zijn en leidinggeven aan een duurzame toekomst. Wij drukken dat uit in drie vormen van kwaliteit: kwaliteit van het netwerk, kwaliteit van service en kwaliteit van leefomgeving.

4. Kwaliteit van het netwerk

Het succes van Schiphol en de Nederlandse luchtvaart gaat niet om het aantal vliegbewegingen als zodanig. Het gaat om connectiviteit. Onze verbindingen met de wereld.

Schiphol en de luchtvaartmaatschappijen verbinden Nederland met 326 bestemmingen wereldwijd. Ons netwerk is van groot economisch belang – het is de kip met de gouden eierenOnze directe verbindingen met China, de Verenigde Staten, Japan, maar bijvoorbeeld ook met Kenia zijn de weg waarlangs de Nederlandse bedrijven opereren en de weg waarlangs zoveel buitenlandse bedrijven Nederland vinden en zich hier vestigen. We investeren in verbindingen met opkomende markten zoals India. Daar is ruimte voor nodig.

Maar wat gebeurt er met de kwaliteit van het netwerk, als we daar niet meer in kunnen investeren? Wat wordt dan de positie van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen? Dat is wat er de komende tijd op het spel staat bij de besluitvorming over de ontwikkeling na 2020.

De sector zet in op een gematigde en gecontroleerde ontwikkeling. De markt (en dat zijn wij Nederlanders) vraagt om meer, maar wij zien dat matiging nodig is om de balans te herstellen en hinderbeperking te realiseren. Ik hoop dat Hans Alders deze maand een breed gedragen advies over de ontwikkeling van Schiphol, in samenhang met Lelystad, kan presenteren. Ik ben onder de indruk van de poging van partijen en vertegenwoordigers aan de tafel om tot een weg voorwaarts te komen – waar kunnen het minimaal noodzakelijke (zie het netwerk en de positie van KLM en de airlines) en het maximaal haalbare elkaar vinden. Ik ben alle vertegenwoordigers zeer erkentelijk voor deze poging.

5. Kwaliteit van Service

Schiphol staat wereldwijd bekend als kwaliteitsluchthaven. Wij gaan die focus op kwaliteit terugbrengen. Het huidige serviceniveau, op de grenzen van onze capaciteit, is niet het nieuwe normaal. Zie de NPS-score. Wij investeren in de komende jaren circa 2 miljard euro in voorzieningen en in slimmere, innovatieve processen.

Wie ’s nachts een kijkje zou nemen in Terminal 1 ziet een metamorfose – overdag business as usual, in de nacht een bouwplaats waar de mezzanine vorm krijgt. De eerste contouren van de A-pier beginnen zichtbaar te worden. Er wordt hard gewerkt aan het design van de nieuwe terminal. Dit jaar wordt besloten over de investeringen in het station en de landzijdige bereikbaarheid.

Innovaties zoals digitale informatievoorziening, Seamless Flow en de nieuwe CT-scan bij securityfilters helpen bij de doorstroming en worden door reizigers zeer positief gewaardeerd. Dat vindt allemaal plaats in samenwerking met alle andere deelnemers in het Schiphol-systeem: de airlines, de afhandelaren en de overheidsorganisaties. De hele goede publiek-private samenwerking is een enorme kracht van Schiphol. Zo is de KMAR druk bezig de knelpunten in de grenscontrole aan te pakken.

Het motto bij al deze investeringen in een lopende operatie: Schiphol is always ready but never completed.

6. Kwaliteit van de leefomgeving

De luchthaven heeft een nieuwe relatie met de omgeving nodig. Het gesprek met bestuurders en met bewoners is op gang, maar het is duidelijk dat we nog veel meer moeten doen om het vertrouwen terug te winnen en de balans te herstellen. Voor velen is het: eerst zien, dan geloven.

We moeten uitleggen wat er hier gebeurt en welke gevolgen dat voor onze buren heeft. En tegelijkertijd luisteren naar wat onze buren vinden en beleven. Een dialoog voeren om dichter bij elkaar te komen. En om Schiphol weer voorspelbaar te maken.Wij zullen maatregelen nemen in het belang van bewoners. Niet zomaar doen wat mag, maar ons afvragen wat verstandig is.

Daarmee wil ik muren afbreken en bruggen slaan. Bijvoorbeeld tussen beleving en berekening van geluid, en tussen meten en rekenen. Wij zullen actief hinder beperken en investeren in leefbaarheid, in samenwerking met onze buurgemeenten. En dat nauwkeurig bijhouden en daarop blijven sturen. Door nieuwe mogelijkheden te blijven onderzoeken en klachten te blijven analyseren. De beloning van Schiphol-medewerkers zal voortaan mede afhangen van de reputatie van Schiphol bij de omwonenden.

Tegelijkertijd klinkt er ook een positief geluid. Veel mensen in de omgeving zijn blij met de werkgelegenheid. Niet alleen op Schiphol zelf, maar ook bij de bedrijven die zich op en rond de luchthaven vestigen. Mensen van alle opleidingsniveaus en van alle achtergronden vinden een baan op Schiphol. Ook dat draagt bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. En dat is van belang voor de huidige en toekomstige generatie.

7. Duurzaamheid & Innovatie

Wij hebben onze stip op de horizon gezet: Schiphol wil de duurzaamste hub-luchthaven ter wereld zijn. Dus zetten we ons samen met de sector in voor schonere en stillere vliegtuigen, nieuwe en duurzame brandstoffen en betere vliegroutes en -procedures. De nieuwe tarieven op Schiphol bestraffen vuil en lawaai, en belonen schoner en stiller.

Voor elke tijdshorizon zullen we plannen uitwerken. Wij zien de investeringen van deluchtvaartmaatschappijen in nieuwe vliegtuigen (de Neo’s, Max-en en A350’s) – met aanmerkelijke verbetering van milieuprestaties. Er is een push nodig op het gebied van alternatieve brandstoffen, te beginnen met bio en gevolgd door synthetisch. Op Rotterdam The Hague Airport komt een proefinstallatie voor de productie van synthetische brandstof. Er ligt een prachtige kans voor de Nederlandse luchtvaart kennissector en industrie. Hoe snel kunnen nieuwe vliegtuigtypes op basis van hybride, elektrisch en waterstof worden ontwikkeld?

In het debat over klimaatakkoord is de vraag gesteld: waarom vooroplopen? Als wij vooroplopen in efficiente maatregelen en in het ontwikkelen van nieuwe technlogische oplossingen waar Nederlandse bedrijven van kunnen profiteren, dan is het in ons eigen belang om voorop te lopen. Daarom ben ik zo teleurgesteld dat de nieuwe vliegtaks niet wordt aangewend voor innnovatie en duurzaamheid – dan zou je écht iets doen. Ik zal hierop blijven hameren, ook al wordt dit in Den Haag een dood paard genoemd.

Veel klimaatoplossingen lopen gelijk op met het verbeteren van de leefomgeving. Nieuwe vliegtuigmotoren zijn zuiniger en stiller. Nieuwe brandstoffen verminderen drastisch de uitstoot van fijnstof. Hetzelfde geldt voor elektrische voertuigen – u zag misschien de aankondiging van vorige week voor elektrificering van de afhandeling aan airside. Het slimste kantoorgebouw van Europa staat hier vlakbij – Microsoft.

Schiphol is meer dan een luchthaven. Het is een multimodale hub waar alle vormen van vervoer samen komen. Er moet een slag gemaakt worden in de internationale treinverbindingen, zowel in investeringen als in service. Daar moeten we ook op Schiphol ruimte voor maken.

Bijvoorbeeld door de Noord-Zuidlijn door te trekken naar Schiphol en Hoofddorp. Als we veel reizigers voor korte afstanden in de metro kunnen krijgen, dan kunnen we de treintunnel beter benutten voor internationale verbindingen. De vraag moet niet zijn of er ooit een Noord-Zuidlijn nodig is, maar hoe snel wij deze kunnen realiseren. Het moeilijkste gedeelte is al gedaan tenslotte.

8. Regionale luchthavens & Internationale betrekkingen

Royal Schiphol Group is meer dan de Amsterdam Airport Schiphol. We vormen een geheel met de luchthavens bij Eindhoven, Rotterdam en Lelystad. We moeten ons als één geheel ontwikkelen. Een Nederlands luchtvaartsysteem waar ook Groningen-Eelde en Maastricht bij horen.

Die samenwerking is nodig om onze positie in Europa te handhaven.

De uitwisseling van kennis doen we niet alleen in Nederland maar ook over de grens via onze internationale participaties. Wat we daar leren, passen we hier toe, en omgekeerd.

U hoort het: het Schiphol-team staat vol ambitie te popelen om in 2019 grote stappen te zetten.

9. Proosten

Voor ons en voor veel mensen is Schiphol een magische plek.

Dit is de plek waar we boven onszelf uitstijgen. Waar we Newton’s wetten uitdagen om onste verbinden met andere plekken op deze aarde. Waar we vroeger alleen van konden dromen. We vliegen om dromen waar te maken. En geloof mij: er is geen piloot die met vol vermogen opstijgt om onze buren te pesten. Geen luchtreiziger die iemand op de grond tot last wil zijn. Geen collega die fijnstof de lucht wil inblazen.

We willen de lucht in om de wereld te ontdekken. Om vleugels te krijgen. Om uit het raampje naar de bergen, steden en oceanen te kijken. Om iets te kunnen waar mensen altijd over fantaseren: vliegen als een vogel. En te genieten van dat vrije gevoel. Het besef dat we overal naar toe kunnen door de lucht.

En dat begint op Schiphol. Dat is de magie van deze plek. En ik voel mij bevoorrecht om samen met u daar deel van uit te maken. Daarop hef ik mijn glas: op Schiphol!

Dank u wel!