Hogere havengelden Schiphol in 2024 door gemiste inkomsten in coronatijd

Schiphol verhoogt haar havengelden in 2024 niet met de eerder verwachte 12%, maar met 14,8%. Dat heeft de luchthaven gisteren aan luchtvaartmaatschappijen laten weten. De extra stijging is nodig vanwege gemiste inkomsten in 2022 als gevolg van minder vliegverkeer. Aan het begin van 2022 golden nog reisrestricties door corona en dat jaar vlogen luchtvaartmaatschappijen zelf ook minder dan vooraf ingeboekt. Ook door de personeelstekorten bij de beveiliging kon er minder worden gevlogen, maar het geschatte aandeel daarvan heeft Schiphol buiten de verrekening gelaten.

CFO Robert Carsouw van Schiphol: ‘Wij hebben luchtvaartmaatschappijen op de hoogte gebracht en snappen goed dat zij hier niet blij mee zijn. Tegelijkertijd is het nodig voor de kwaliteit en voor de financiële positie van Schiphol. Het is ook hoe de wet- en regelgeving werkt. In goede jaren mogen we geen winst maken op de havengelden en in slechte jaren kunnen we ons dus geen verliezen permitteren.’

Te weinig beveiligers
Het personeelstekort op Schiphol bij de beveiliging was een van de redenen waarom er in 2022 minder gevlogen is. Mede als gevolg hiervan stelde Schiphol in delen van 2022 een limiet in voor het aantal vertrekkende reizigers. Carsouw: ‘Naar ons beste inzicht hebben we het aandeel van Schiphol in het slechte jaar 2022 omgerekend en, hoewel niet verplicht, in mindering gebracht op de verhoging die we doorvoeren. Hadden we dat niet gedaan, dan was de verhoging hoger geweest.’ De inflatie, die fors hoger is dan tijdens de consultatie van de havengelden in 2021, is geen onderdeel van de verrekening. Gecorrigeerd voor inflatie en verrekeningen laat de tariefontwikkeling sinds 2014 feitelijk een dalende trend zien.

Naast een tekort aan beveiligers hadden luchtvaartmaatschappijen en afhandelaren ook last van de veranderde arbeidsmarkt na de COVID-19 pandemie, waardoor er minder gevlogen is. En deels golden er in 2022 ook nog reisrestricties in verband met corona.

Wet- en regelgeving
De totstandkoming van de hoogte van de havengelden op Schiphol is strikt gereguleerd via wet- en regelgeving. Kort gezegd komt het erop neer dat Schiphol geen winst mag maken op luchthavengelden. Als Schiphol meer havengelden binnenkrijgt dan dat de luchthaven kwijt is aan met luchtvaartmaatschappijen geconsulteerde kosten die gemaakt worden om luchtvaartmaatschappijen te faciliteren, dan worden die meeropbrengsten verrekend (lees: “teruggegeven” aan de luchtvaartmaatschappijen). Dan dalen dus de havengelden het daaropvolgende jaar. Dit is in de recente geschiedenis, bijvoorbeeld van 2016 tot 2019, gebeurd.

Andersom betekent dit dat Schiphol het verschil ook verrekent als er minder havengelden binnen zijn gekomen dan dat er kosten waren. Met uitzondering van de coronajaren is dit sinds 2014 niet voorgekomen. Desondanks blijven de haventarieven van Schiphol concurrerend in vergelijking met andere internationale hubs.

Bestemming voor havengelden
De havengelden die luchtvaartmaatschappijen aan Schiphol betalen, besteedt de luchthaven aan faciliteiten en dienstverlening waar luchtvaartmaatschappijen gebruik van maken. Te denken valt hierbij aan baanonderhoud, beveiliging, onderhoud aan de terminal en schoonmaak.